W momencie śmierci spadkodawcy następuje otwarcie spadku, co oznacza, że zgromadzony przez niego majątek przechodzi na jego spadkobierców. Aby jednak formalnie stać się właścicielem swojej części spadku, spadkobiercy muszą podjąć określone kroki prawne. Jednym z najprostszych i najszybszych rozwiązań jest przeprowadzenie sprawy spadkowej u notariusza. Jednak aby się stało, muszą być spełnione pewne wymagania prawne.
Co to jest stwierdzenie nabycia spadku?
Stwierdzenie nabycia spadku to formalne potwierdzenie praw spadkobierców do majątku osoby zmarłej. Jest to niezbędna czynność prawna, która pozwala określić, kto dziedziczy spadek i w jakich częściach. Bez tego dokumentu spadkobiercy nie mogą skutecznie zarządzać majątkiem spadkowym, Stwierdzenie nabycia spadku może być przeprowadzone u notariusza bądź w sądzie, w ramach postępowania sądowego, które kończy się wydaniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza jest możliwe zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego, jak i dziedziczenia testamentowego. Wyjątkiem od tej zasady jest testament ustny, który, ze względu na swoją specyfikę i potencjalną podatność na fałszerstwa, podlega szczegółowej ocenie sądu. Akt poświadczenia dziedziczenia obligatoryjnie musi mieć formę aktu notarialnego.
Sporządzony i zarejestrowany notarialny akt poświadczenia dziedziczenia ma taką samą moc prawną, jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Procedura stwierdzenia nabycia spadku określa krąg osób, które są współwłaścicielami masy spadkowej. Aby każdy uprawniony do spadku otrzymał swoją część, musi być przeprowadzony dział spadku, czyli formalny podział rzeczy i praw wchodzących w skład masy spadkowej.
Kiedy warto potwierdzać nabycie spadku u notariusza?
Potwierdzenie nabycia spadku u notariusza jest szczególnie korzystne w sytuacjach, gdy spadkobiercy chcą szybko i sprawnie uregulować kwestie prawne związane z dziedziczeniem. Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia umożliwia zakończenie postępowania spadkowego bez konieczności angażowania sądu, co przyspiesza cały proces.
Poświadczenie dziedziczenia może zostać dokonane wyłącznie, jeśli wszystkie osoby, które mogą być spadkobiercami, zgodnie wyrażą taką wolę. Zgoda ta jest niezbędnym warunkiem przeprowadzenia procedury u notariusza. W przypadku braku porozumienia między spadkobiercami postępowanie musi zostać skierowane do sądu.
Jak przebiega stwierdzenie nabycia spadku u notariusza?
W pierwszej kolejności notariusz sporządza protokół dziedziczenia, w którym spadkobiercy składają zapewnienia spadkowe. Jeśli od chwili otwarcia spadku nie upłynęło więcej niż sześć miesięcy, a spadkobiercy dotychczas nie złożyli oświadczeń dotyczących odrzucenia lub przyjęcia spadku, mogą to zrobić przed notariuszem w trakcie sporządzania protokołu.
Na podstawie protokołu notariusz przygotowuje akt poświadczenia dziedziczenia. Jeśli spadkodawca pozostawił testament, notariusz sporządza również protokół otwarcia testamentu. Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz ma obowiązek zarejestrowania go w Rejestrze Spadkowym. Wpis odbywa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Rejestracja aktu poświadczenia dziedziczenia nadaje dokumentowi pełną moc prawną, umożliwiając jego skuteczne wykorzystanie w obrocie prawnym.
Po zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobiercy muszą zgłosić nabycie spadku do Urzędu Skarbowego. Jeżeli spadkobiercami są małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha, zgłoszenia należy dokonać w terminie do 6 miesięcy od sporządzenia aktu. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować utratą prawa do zwolnienia podatkowego, co wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku od spadku i darowizn.
Notariusz, który sporządził akt poświadczenia dziedziczenia, ma obowiązek poinformować właściwy sąd wieczystoksięgowy o zmianie właściciela nieruchomości. Na podstawie tego zawiadomienia sąd dokonuje w księdze wieczystej wpisu o niezgodności treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym. Następnie przesyła spadkobiercom stosowne pismo, dołączając do niego pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w ciągu miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia.
Jakie dokumenty należy dostarczyć notariuszowi?
Aby sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, konieczne jest dostarczenie do kancelarii notarialnej odpowiednich dokumentów. Pierwszym dokumentem, który należy przedstawić notariuszowi, jest odpis aktu zgonu spadkodawcy, który stanowi podstawę do rozpoczęcia postępowania spadkowego. Wymagane jest również zaświadczenie o numerze PESEL spadkodawcy, które można uzyskać w odpowiednim Urzędzie Miasta. Jeżeli spadkodawca sporządził testament, należy go przedstawić w oryginale.
Każdy ze spadkobierców musi przedstawić skrócony akt urodzenia a małżonek i dzieci spadkodawcy dodatkowo skrócony odpis aktu małżeństwa jeśli zmienili nazwisko po zawarciu związku małżeńskiego. Jeżeli w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość, konieczne jest również podanie jej numeru księgi wieczystej. Ponadto każdy spadkobierca w trakcie sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia musi posiadać ważny dokument tożsamości.
Jakie dane są potrzebne do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
Do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia niezbędne jest przekazanie szczegółowych danych dotyczących osób uczestniczących w postępowaniu. Wymagane informacje obejmują wszystkie imiona oraz nazwisko, a także imiona rodziców (ojca i matki). Ważne jest również podanie numeru PESEL oraz określenie aktualnego stanu cywilnego.
Należy dostarczyć adres zamieszkania, a jeśli adres do doręczeń różni się od miejsca zamieszkania, również go wskazać. Konieczne jest podanie rodzaju dokumentu tożsamości, którym może być dowód osobisty, paszport lub inny dokument, wraz z jego numerem i terminem ważności. Dodatkowo konieczne jest zadeklarowanie obywatelstwa.
Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia?
Koszt sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia zależy od kilku elementów, które razem składają się na całkowitą cenę usługi notarialnej. Za wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia uiszczana jest taksa notarialna, której wysokość ustalana jest indywidualnie w zależności od charakteru i złożoności sprawy. Dodatkowym kosztem jest opłata za wypisy aktu poświadczenia dziedziczenia. Cena ta wynosi 6 zł netto za każdą rozpoczętą stronę, co w przypadku brutto daje 7,38 zł za stronę.
Podsumowanie
Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza to wygodna alternatywa dla czasochłonnego postępowania sądowego, pozwalająca na szybkie i sprawne uregulowanie kwestii spadkowych. Aby jednak skorzystać z tego rozwiązania, wszyscy spadkobiercy muszą wyrazić zgodę na przeprowadzenie tego typu postępowania. Sprawę spadkową u notariusza mogą przeprowadzić jednakowo spadkobiercy ustawowi jak i testamentowi. Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza polega na sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia, który formalnie potwierdza prawa spadkobierców do majątku spadkowego. Procedurę tę poprzedza sporządzenie protokołu dziedziczenia. Na końcu notariusz dokonuje rejestracji aktu poświadczenia dziedziczenia w Rejestrze Spadkowym.
